Asscher lichtte Kamer verkeerd in over boetetargets UWV
Het UWV hanteert boetetargets om de Fraudewet rendabel te maken. De uitkeringsorganisatie nam dit jaar honderd extra controleurs in dienst om boetes uit te delen, onder de voorwaarde dat ze zichzelf zouden terugverdienen. “En liefst nog wat meer in het laatje brengen,” lezen we in het UWV Magazine van juni 2014 (pdf).
Volgens directeur Handhaving Ben Rolloos, die spreekt in termen van troefkaarten, was het aanbod van het kabinet uitzonderlijk en dient een soortgelijke casus bij de Belastingdienst als inspiratiebron. Hij is hoopvol over de toekomst en ziet het liefst dat er een blijvend budget komt voor extra handhaving:
Rolloos verwacht dat businesscases zoals deze uitzonderlijk blijven. ‘Misschien dat de politiek besluit om UWV structureel meer geld te geven. Dan is het geen businesscase meer, maar business as usual!’
Uit de afbeelding in het magazine kunnen we opmaken dat de controleurs per vier stuks worden aangeleverd bij het UWV, verpakt in kartonnen dozen, alsof het kille robots zijn in plaats van mensen. Ze krijgen een hartelijke ontvangst van de medewerkers van het UWV.
Het beeld van menselijke robots staat niet ver van de werkelijkheid af. De controleurs gaan zeer berekenend te werk. Dagblad de Stentor meldde eerder al dat het UWV doelgericht stuurt op boetes en strafkorting.
Wie door een fout van het UWV teveel uitkering ontvangt moet dit later weer terugbetalen. Dat vormt meestal geen probleem. Daarnaast legt het UWV echter boetes op die in de duizenden euro's kunnen lopen, ook als de fout bij hen zelf ligt.
De Stentor verzamelde in korte tijd honderden klachten over dit onderwerp en bood in mei 2014 een zwartboek aan aan de Tweede Kamer. Er volgde een debat over de Fraudewet, waarin een aantal Kamerleden nadrukkelijk wilde weten of het UWV met boetetargets werkt. Minister Asscher antwoordde daarop ontkennend.
De heer Van Weyenberg (D66):
Mijn laatste vraag gaat over het zwartboek. De commissie heeft inderdaad gevraagd om een reactie, maar op één punt kunnen we niet wachten. Ik wil daar vandaag een antwoord op. Het gaat over de boetetargets. We hebben meermaals gelezen dat uitvoerders in de sociale zekerheid een keihard boetetarget zouden hebben. Het UWV ontkent dat. De minister is politiek verantwoordelijk voor het UWV.
Ik wil graag dat hij in deze zaal klip-en-klaar aangeeft of er sprake is van een boetetarget.
Als dat niet zo is, lijkt het me heel belangrijk om dat vast te stellen. Kan de minister waarborgen dat dit op geen enkele wijze bij geen enkele vestiging het geval is? Boetes moeten worden opgelegd aan wie het verdient. Ze zijn geen doelstelling voor uitvoerders.
Minister Asscher:
Nu zal ik de individuele vragen langslopen, in een poging volledig te zijn. Hoe zit het met de boetetargets vroegen, als ik het me goed herinner, de heer Van Weyenberg en mevrouw Karabulut.
Er is geen sprake van een boetetarget, boetequotum of wat dies meer zij. Die geruststelling kan ik de Kamer als verantwoordelijke voor UWV geven.
De boetebedragen zijn omhoog gegaan. De taak van UWV is om mensen weer aan het werk te krijgen en een uitkering te verstrekken als zij daar recht op hebben. De toename komt door de verhoging van de boetes en niet door een target of een jacht of iets dergelijks.
Door de boetetargets glashard ontkennen treedt Asscher in de voetsporen van zijn zijn Britse collega Iain Duncan Smith. In Groot-Brittanië zijn misstanden vanwege boetetargets schering en inslag, hetgeen door politici ten stelligste wordt ontkend.
Eergisteren werd bekend dat managers van jobcentres zelfs Texas style sheriff’s badges uitdelen aan medewerkers die de meeste sancties opleggen aan uitkeringsgerechtigden. Wie zijn targets niet haalt wordt daar stevig op aangesproken.
Ook de medewerkers van het UWV laten zich graag inspireren door hun Britse collega’s, bijvoorbeeld als het gaat om het voeren van extra handhavingsgesprekken.
"Volgens strategisch adviseur Gerard Vlaanderen van UWV is de bedoeling ‘om een beetje druk te zetten’: ‘Het gaat om korte gesprekken waarin mensen op hun plichten worden gewezen. Elke maand minder uitkering die dat oplevert, is meegenomen.’ Dat de gesprekken echt werken, is volgens Vlaanderen gebaseerd op ervaringen in Engeland en tijdens eerdere UWV-pilots." (UWV Magazine)
In het UWV Jaarplan 2015 dat gisteren werd gepresenteerd lezen we: “UWV versterkt in 2015 zowel de preventieve als de repressieve handhaving.” Het einde van deze praktijken is dus nog lang niet in zicht.
"It is your job to make the claimant's life difficult, they say." The Guardian
"De bedoeling is om een beetje druk te zetten op de mensen." Trouw