Betrokken medewerker is niet welkom bij UWV
Onlangs verscheen er een roman van de hand van een ex-medewerker van het UWV, waarin een herkenbaar beeld wordt geschetst van deze logge organisatie.
Het Complex vertelt het ontluisterende verhaal van een ambitieuze jongeman (Peter Frantz) die solliciteert op een functie die hem op het lijf geschreven is. Een grote overheidsinstelling is op zoek naar een enthousiaste, creatieve, ondernemende en betrokken medewerker, die in staat is om nieuwe wegen in te slaan, desnoods tegen de stroom in.
Lees ook:
Ex-medewerker schrijft onthullend boek over UWV
Vol enthousiasme begint Peter aan zijn nieuwe baan, maar gaandeweg komt hij erachter dat niets is wat het lijkt bij deze organisatie. Het bestuur roept op tot kritisch denken, maar wie daadwerkelijk tegengas geeft wordt de tent uitgewerkt.
Telkens als hij problemen aan de kaak stelt en voor de hand liggende oplossingen suggereert wordt hij teruggefloten. Zijn collega’s blijken helemaal niet betrokken en ondernemend, maar gedwee en volgzaam.
“Jij levert een rapportage waarin ze plots niet meer de bruikbare pion op hun schaakbord herkennen. Je bent kortweg gezegd bedreigend geworden en dus moet je direct terug in je hok.” – Het Complex
Theater
Peter ontdekt dat de medewerkers van het UWV hun werk maar weinig serieus nemen. ’s Morgens trekken ze hun UWV-uitrusting aan en spelen ze hun rol in het UWV-theater. Ze voeren opdrachten uit, ook als die haaks staan op het beleid of de organisatie schade berokkenen, en verwachten daarvoor een vorstelijke beloning.
Wanneer de organisatie dat verwacht veinzen de medewerkers betrokkenheid en enthousiasme. Ook het personeelsblad staat vol met onoprechte jubelverhalen. Voor opbouwende kritiek is geen ruimte. De beste toneelspelers worden beloond met een promotie.
“Een levensbedreigend virus had zich in deze lieden genesteld met als gevolg dat hun enige drijfveer was om met jezelf bezig te zijn in plaats van met de organisatie.” - Het Complex
Redesign
Het bestuur en het management zien het als hun belangrijkste taak om de schone schijn op te houden. Zolang de baten, althans op papier, groter zijn dan de kosten, worden de gekste plannen ten uitvoer gebracht. Onder het mom van verbetering zijn ze voortdurend alles aan het restylen en redesignen.
Uiteraard mag een fusie in het verhaal niet ontbreken. Peter maakt zich door deze fusie zorgen over het verdwijnen van arbeidsplaatsen, maar dat blijkt tot zijn verbazing helemaal niet nodig te zijn. Fuseren betekent extra werk en extra werk betekent inkomsten, ook als dat werk volkomen zinloos is.
Er trekt een complete karavaan voorbij van verandermanagers, coaches, mentoren, ondersteuners, opleiders, begeleiders, ict-specialisten en coördinatoren, die een dik belegde boterham verdienen aan het fusiecircus. Eén van de verandermanagers geeft Peter een wijze les:
“Ik schat toch in weer wel zo’n twee jaar onder de pannen te zijn hier, en dan verzinnen ze wel weer iets waar ik mijn tanden in kan zetten. Never a dull moment hier, man.”
“Maar de bedoeling is toch dat het geld oplevert?” vroeg ik aarzelend, “en zoals jij het nu vertelt kost het volgens mij bakken met geld extra. Wat is dan het nut van die hele operatie? En dan heb ik het nog niet eens over de klanten, want die zullen er zeker de eerste twee jaar niet op vooruit gaan toch?”
“Maar je doorziet de trucjes inmiddels toch wel Peter? Klanten interesseren niemand, het gaat alleen maar om de centen.”
Té betrokken
Uiteindelijk krijgt Peter te horen dat hij maar beter kan vertrekken. Hij is té wijs, té rechtvaardig, té serieus, té hard werkend, té betrokken en té ondernemend, wordt hem verteld. Het is de bedoeling dat hij kritiekloos opdrachten uitvoert, als een robot, niet dat hij zelf nadenkt en zaken probeert te verbeteren.
Gewetenloos
Het boek bevestigt wat iedereen eigenlijk al weet: de medewerkers van het UWV hebben geen interesse voor het eigenlijke doel van hun organisatie. Ze zijn vooral bezig met zichzelf en met hun eigen positie. Als opdrachten niet consistent zijn of zelfs strijdig met het maatschappelijk belang, zullen ze geen vragen stellen, maar doen wat hen wordt opgedragen. Hun geweten laten ze thuis.
“Al mijn twijfels van de afgelopen tijd kwamen tegelijk naar boven en ik wist me maar één ding te bedenken: hoe kan het toch dat iedereen dit laat gebeuren.” - Het Complex